Wskaźniki skoncentrowane na sile miękkiej (kultura, dyplomacja, wizerunek)

W ostatnich latach powstaje coraz więcej wskaźników siły miękkiej, którą popularyzator tego pojęcia, Joseph Nye, definiuje w opozycji do siły twardej. Podczas gdy siła twarda służy raczej celom odstraszania i przymuszania, siła miękka to siła przyciągania; będąc z natury nieprzymusową, pozwala na perswazję oraz stymulowanie innych do współpracy1. Jako taka jest związana z kulturą, wartościami, polityką zagraniczną i wizerunkiem kraju.

Pierwszymi próbami mierzenia tego typu siły (niekoniecznie z uwzględnieniem frazy soft power) były międzynarodowe ankiety związane z wizerunkiem i wzajemnym nastawieniem krajów (np. BBC World Service’s Country Ratings Poll czy Pew’s Global Attitudes Project2), a pierwszą międzynarodowo rozpoznawalną próbę systematyczną podjął brytyjski Institute for Government wraz z magazynem “Monocle”, tworząc w 2010 r. IfG-Monocle Soft Power Index3. W trakcie prac nad tym wskaźnikiem brano pod uwagę zarówno dane statystyczne, jak i subiektywne opinie z ankiet. Choć w pierwszej edycji Polska w ogóle nie zdobyła miejsca w rankingu najbardziej wpływowych krajów świata4, w roku 2014/15 zajęła już 25. pozycję na 30 możliwych, co jest awansem o pięć miejsc w górę w stosunku do edycji w roku wcześniejszym5.

Innym rankingiem mierzącym soft power jest The Soft Power 30 autorstwa PR-owej firmy Portland Communications6, który zachowując oparcie na źródłach obiektywnych i subiektywnych, zmienia metodologię i sposób normalizacji danych7. Joseph Nye traktuje go jako najbardziej kompletny dotąd ranking siły miękkiej. W 2015 r. Polska zajmuje w nim 24. miejsce, a trzy najbardziej wpływowe kraje świata to Wielka Brytania, Niemcy i USA8. Ten wynik częściowo koresponduje z wcześniejszymi badaniami wizerunku narodowego na zlecenie brytyjskiego BBC, w którym Niemcy zajmują miejsce pierwsze, Wielka Brytania—trzecie, a USA—ósme9. Co ciekawe, indywidualny wizerunek zarówno Niemiec, jak i Francji, a więc krajów, które w XX wieku rozpoczęły europejską integrację, jest lepszy niż wizerunek całej Unii Europejskiej (miejsce piąte).

Niemcy są najbardziej lubianym narodem na świecie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GlobeScan na zlecenie BBC

Istnieją też rankingi mierzące zjawiska, które można uznać za komponenty składowe siły miękkiej. Na przykład The Good Country Index Simona Anholta mierzy to, “co każdy kraj robi dla wspólnego dobra ludzkości i planety”10. W tym ekologiczno-altruistycznym rankingu, któremu przewodzi Szwecja, Polska jest na 24. miejscu.


  1. J. Nye, op. cit.
  2. Pew Research Center.
  3. J. McClory, The New Persuaders, Institute for Government, London 2010.
  4. Ibid.
  5. IfG-Monocle Soft Power Index, 2.11.2016.
  6. Główny autor rankingów Institute for Governance oraz Portland jest ten sam: Jonathan McClory.
  7. J. McClory, The Soft Power 30: A Global Ranking of Soft Power, Portland Communications 2015.
  8. Ibid.
  9. BBC, BBC poll: Germany most popular country in the world, 23.05.2013.
  10. S. Anholt, The Good Country Index.